روغن هیدرولیک چیست و دقیقا چه کاری در سیستم انجام می‌دهد؟

تا به حال فکر کرده‌اید وقتی فرمان خودرو را می‌چرخانید، چه چیزی باعث می‌شود که با همین حرکت ساده، خودرو دور بزند؟ شاید تصور کنید همه چیز با قدرت دست شما انجام می‌شود، اما واقعیت این است که پشت این حرکت نرم و روان، یک کمک پنهان وجود دارد؛ یعنی روغن هیدرولیک.

حالا شاید از خودتان بپرسید: روغن هیدرولیک چیست و چه نقشی در سیستم خودرو دارد؟ اگر بخواهیم ساده بگوییم، بدون این روغن، فرمان خودرو سفت می‌شود، ترمزها عملکرد خود را از دست می‌دهند و کل سیستم کنترل خودرو دچار اختلال خواهد شد.

در واقع وجود این روغن است که رانندگی روان و ایمن را تضمین می‌کند. در ادامه بررسی می‌کنیم که روغن هیدرولیک دقیقا چه کاری انجام می‌دهد و چه کاربردهایی دارد.

روغن هیدرولیک چیست؟

روغن هیدرولیک در واقع یک سیال ویژه است که در مدار هیدرولیک خودرو جریان دارد و دو وظیفه اصلی بر عهده دارد: انتقال نیرو و روانکاری قطعات. به زبان ساده، این مایع همان چیزی است که باعث می‌شود فشار واردشده از طرف شما به فرمان یا پدال ترمز، چند برابر شده و به چرخ‌ها یا سیستم ترمز منتقل شود.

اگر بخواهیم خیلی ساده به این پرسش که کار روغن هیدرولیک چیست پاسخ بدهیم، باید بگوییم: مایعی حیاتی در خودرو است که هم فرمان را نرم می‌کند، هم ترمز را مطمئن‌تر می‌سازد و هم عمر قطعات را افزایش می‌دهد. اگر این روغن کیفیت لازم را نداشته باشد، کنترل خودرو برایتان سخت خواهد شد و ایمنی خودرو به خطر می‌افتد.

کاربردهای روغن هیدرولیک در خودرو

در واقع، روغن هیدرولیک نقش واسطه‌ای دارد که نیروی تولیدشده توسط پمپ را به جک‌ها یا سیلندرهای هیدرولیکی می‌رساند.

۱. فرمان هیدرولیک

مهم‌ترین کاربرد روغن هیدرولیک در سیستم فرمان است. وقتی شما فرمان را می‌چرخانید، این روغن است که فشار لازم را منتقل می‌کند تا چرخ‌ها به‌راحتی حرکت کنند. همین انتقال نیرو باعث می‌شود حرکت فرمان نرم‌تر شود و شما بدون صرف انرژی زیاد بتوانید خودرو را کنترل کنید. اگر سطح روغن پایین بیاید یا کیفیت آن کاهش پیدا کند، فرمان خودرو سفت می‌شود و شما احساس می‌کنید کنترل خودرو سخت‌تر شده است.

۲. ترمز هیدرولیکی

در بسیاری از خودروها، سیستم ترمز نیز به کمک روغن هیدرولیک کار می‌کند. فشار پای شما روی پدال ترمز توسط این روغن به لنت‌ها منتقل می‌شود. به همین دلیل وجود روغن کافی و سالم در مدار ترمز، ایمنی شما و سرنشینان را تضمین می‌کند.

۳. سیستم تعلیق برخی خودروها

در بعضی از خودروهای پیشرفته، سیستم تعلیق نیز با کمک روغن هیدرولیک عمل می‌کند. این روغن باعث می‌شود ضربات ناشی از دست‌اندازها و ناهمواری‌های جاده بهتر جذب شوند و شما سواری نرم‌تری داشته باشید.

کار روغن هیدرولیک در سیستم چیست؟

روغن هیدرولیک در هر بخشی از خودرو که نیاز به انتقال نیرو با فشار بالا باشد، اهمیت خود را نشان می‌دهد. اما وظیفه روغن هیدرولیک تنها به انتقال نیرو محدود نمی‌شود.

• این سیال با ایجاد یک لایه نازک بین قطعات فلزی، اصطکاک را کاهش می‌دهد و مانع از سایش می‌شود. به همین دلیل اگر سطح روغن پایین بیاید یا کیفیت آن کاهش پیدا کند، صدای غیرعادی از پمپ فرمان شنیده می‌شود و قطعات سریع‌تر دچار آسیب می‌شوند.
• یکی دیگر از کارهای مهم روغن هیدرولیک، خنک‌کاری اجزای سیستم است. حرکت و فشار مداوم در مدار هیدرولیک، گرمای زیادی تولید می‌کند. روغن با گردش در مسیر، این گرما را پخش کرده و مانع از داغ شدن بیش از حد قطعات می‌شود.
• همچنین این روغن خاصیت ضدزنگ و ضدخوردگی دارد. مواد افزودنی موجود در ترکیبات آن باعث می‌شود رطوبت یا ذرات خارجی نتوانند به‌راحتی به فلزات آسیب بزنند. به این ترتیب بدون آنکه شما آگاه باشید که کار روغن هیدرولیک چیست، سیستم خودرو در طولانی‌مدت سالم باقی می‌ماند.

ویژگی‌های یک روغن هیدرولیک خوب

انتخاب روغن هیدرولیک باکیفیت، تاثیر زیادی در عملکرد خودرو و عمر قطعات آن دارد. روغن هیدرولیک خوب باید مطابق با استانداردهای معتبر جهانی انتخاب شود. اما این استانداردهای روغن هیدرولیک چیست؟

۱. مقاومت در برابر حرارت

سیستم هیدرولیک در زمان کار، دمای بالایی تولید می‌کند. روغن باید در برابر این حرارت پایدار بماند و خاصیت خود را از دست ندهد. استاندارد ۶۷۴۳/۴ و HLP به مقاومت حرارتی و پایداری در شرایط سخت اشاره دارند.

۲. پایداری در فشار بالا

در مدار هیدرولیک، فشار زیادی به روغن وارد می‌شود. استاندارد HVLP یا HMوHV برای تحمل فشار بالا و جلوگیری از ایجاد حباب و کف طراحی شده‌اند.

۳. خاصیت ضد سایش

قطعات فلزی در تماس مداوم با یکدیگر هستند. روغن هیدرولیک خوب باید روانکاری مناسب داشته باشد. روغن‌هایی که دارای استاندارد ASTM D2882 یا Denison HF-0/HF-1/HF-2 هستند، خاصیت ضد سایش دارند و از پمپ‌ها و سیلندرها محافظت می‌کنند.

۴. روانی مناسب در دماهای مختلف

چه در هوای سرد زمستان و چه در گرمای تابستان، روغن نباید بیش از حد غلیظ یا رقیق شود. استاندارد VG (Viscosity Grade) که با اعداد ۳۲، ۴۶ یا ۶۸ مشخص می‌شود، نشان‌دهنده میزان روانی روغن در دماهای مختلف است.

چه زمانی باید روغن هیدرولیک را تعویض کنیم؟

روغن هیدرولیک هم مثل هر ماده مصرفی خودرو، عمر محدودی دارد و پس از مدتی کیفیت خود را از دست می‌دهد. اگر به‌موقع تعویض نشود، می‌تواند به پمپ، شیلنگ‌ها و سایر اجزای سیستم فشار بیاورد و آسیب بزند. نگهداری صحیح از روغن هیدرولیک یعنی بررسی منظم، انتخاب محصول استاندارد و جلوگیری از آلودگی. اما علائم هشداردهنده برای زمان تعویض روغن هیدرولیک چیست؟

• تغییر رنگ روغن: روغن هیدرولیک تازه معمولا شفاف و کهربایی است. اگر رنگ آن تیره یا کدر شد، نشانه‌ای از آلودگی و کاهش کیفیت است.
• کاهش سطح روغن: پایین آمدن سطح روغن در مخزن می‌تواند به دلیل نشتی یا مصرف زیاد باشد. در هر صورت روغن باید تعویض شود.
• صدای غیرعادی در پمپ فرمان: اگر هنگام چرخاندن فرمان، صدای زوزه یا تق‌تق شنیدید، احتمال دارد روغن کیفیت خود را از دست داده باشد یا سطح آن کم شده باشد.
• سفت شدن فرمان: اگر متوجه شدید حرکت فرمان خودرو سخت‌تر شده، وقت آن است که سطح روغن را بررسی کنید.

سخن آخر

اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم روغن هیدرولیک چیست، باید گفت مایعی است که نیرو را به چرخ‌ها و ترمز منتقل می‌کند، با این‌حال کاربردهای این روغن در سیستم خودرو بیش از اینهاست. انتخاب روغنی که استانداردهای لازم را داشته باشد، عملکرد سیستم خودرو را بهبود می‌بخشد و عمر قطعات را افزایش می‌دهد. در مقابل استفاده از روغن‌های بی‌کیفیت می‌تواند به‌سرعت خرابی و هزینه‌های سنگینی را به بار آورد.

اگر قصد دارید روغن هیدرولیک اصل و مطمئن تهیه کنید، پیشنهاد ما فروشگاه اویل کار است؛ جایی که با انتخاب محصولات معتبر، می‌توانید رانندگی ایمن و با خیال آسوده داشته باشید.

سوالات متداول

هر چند وقت یک‌بار باید روغن هیدرولیک خودرو را تعویض کنیم؟

زمان دقیق تعویض روغن هیدرولیک به نوع خودرو و توصیه سازنده بستگی دارد. به‌طور معمول، بسیاری از خودروسازان پیشنهاد می‌کنند هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر یا هر ۲ تا ۳ سال یک‌بار روغن تعویض شود.

چه روغن هیدرولیکی برای خودروی شما مناسب است؟

هر خودرو بر اساس طراحی سیستم هیدرولیک خود، به نوع خاصی از روغن نیاز دارد. همیشه به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید و همان استاندارد معرفی‌شده را انتخاب کنید.

چه عواملی باعث خرابی سریع روغن هیدرولیک می‌شوند؟

ورود گرد و غبار یا آب به مخزن، فشار بیش از حد به فرمان و چرخاندن تا انتها به دفعات طولانی و عدم تعویض به‌موقع روغن از دلایل اصلی کاهش کیفیت روغن هیدرولیک هستند.‌